Uitgelichte onderwerpen
Een aantal onderwerpen is van groot belang geweest gedurende deze crisis. In deze sectie worden de onderwerpen uitgelicht en de belangrijkste ontwikkelingen en besluiten besproken die in de periode van september tot en met november aan de orde waren.
I Noodverordening, aanwijzingsbesluiten, ontheffingen en toezicht & handhaving
De minister geeft de voorzitters van de veiligheidsregio een aanwijzing op grond van de Wet publieke gezondheid. In het Veiligheidsberaad wordt vervolgens een model-noodverordening vormgegeven en ter consultatie neergelegd bij de 25 veiligheidsregio’s. Nadat het model is vastgesteld kunnen de veiligheidsregio’s aan de hand van het model hun eigen noodverordening vaststellen waarbij aandacht is voor de lokale en regionale situatie. In de noodverordening is de mogelijkheid opgenomen voor de voorzitter om gebieden aan te wijzen als verboden gebied (een aanwijzingsbesluit) en ook kan hij ontheffingen en/of vrijstellingen verlenen van de verboden in de noodverordening.
II Wetgeving
Het coronavirus is een virus behorende tot groep A van de infectieziekten. Dit heeft tot gevolg dat de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de leiding heeft over de bestrijding van de pandemie en dat de voorzitter van de veiligheidsregio zorg dient te dragen voor die bestrijding hiervan. Sinds 13 maart 2020 zijn aan de voorzitters van de veiligheidsregio’s verschillende opdrachten (aanwijzingen) gegeven om in Nederland zoveel mogelijk een uniform beleid te hanteren op basis van de adviezen van het Outbreak Management Team (OMT). De voorzitters van de veiligheidsregio’s hebben ter uitvoering van deze opdrachten onder meer de noodverordeningen vastgesteld. De voorzitter van de veiligheidsregio is hiertoe, als verantwoordelijke voor de crisisbestrijding binnen de veiligheidsregio, bij uitsluiting bevoegd.
III Onderwerpen uit het bestuurlijk CrisisROAZ Corona
De druk op de zorg was groot in de maanden september, oktober en november. De tweede golf diende zich eerder aan dan verwacht. Veiligheidsregio Noord-Holland Noord bevindt zich sinds 28 oktober in de categorie ‘zeer ernstig’. In het Bestuurlijk crisis ROAZ (het Regionale Overleg Acute Zorg) corona zijn verder verschillende thema’s actueel geweest gedurende de afgelopen maanden.
IV Testbeleid en Bron- en contactonderzoek (BCO)
Teststraten Sinds juni hebben de GGD’en de opdracht om iedereen met klachten verdacht voor COVID-19 te testen en om grootschalig bron- en contactonderzoek te verrichten. In de periode van 1 september t/m 30 november zijn 113.359 mensen getest in de GGD-teststraten.
De afgelopen maanden heeft GGD Hollands Noorden de testcapaciteit in de regio fors opgehoogd. Inmiddels zijn in Noord-Holland Noord zeven testlocaties operationeel. De totale capaciteit van deze teststraten is 4.150 per dag. Daarmee voldoet de GGD ruimschoots aan de landelijke richtlijn. Ook de personele bezetting is hierop gebaseerd.
Na een piek in het najaar is het de laatste weken rustiger in de teststraten. Inwoners uit Noord-Holland Noord kunnen zich zonder noemenswaardige wachttijden laten testen. Ook de uitslagen zijn over het algemeen snel bekend. De GGD-teststraten zijn gevestigd in Alkmaar, Den Helder, Texel, Zwaag, Heerhugowaard-Noord, Opmeer en Bovenkarspel.
In de regio zijn ook diverse commerciële teststraten gevestigd. Tegen betaling kunnen inwoners daar een test ondergaan. Deze teststraten zijn verplicht positieve testen te melden aan de GGD. Dit is geregeld in de Wet Publieke Gezondheid. Als de GGD een nieuwe aanbieder in beeld krijgt, wordt contact opgenomen om te informeren over de meldingsplicht en de landelijke kwaliteitseisen van VWS. De GGD heeft geen inspecterende functie richting de commerciële aanbieders. Dit wordt uitgevoerd door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Als de GGD medisch-inhoudelijke knelpunten signaleert, geven zij dit door aan IGJ. In het RBT van 19-11 verscheen een memo waarin de uitgangspunten en bevoegdheden ten aanzien van de commerciële teststraten in beeld zijn gebracht.
Bron- en contactonderzoek Met het bron- en contactonderzoek probeert GGD Hollands Noorden besmette personen zo snel mogelijk op te sporen. Doel daarbij is te voorkomen dat andere mensen worden besmet. Tijdens de piek in het aantal besmettingen dit najaar, was het voor het BCO-team niet altijd mogelijk uitgebreid bron- en contactonderzoek uit te voeren. Wel was er contact met alle besmette personen. Telefonisch werd onder meer uitgelegd hoe men het beste mensen met wie de besmette persoon contact had gehad, kon informeren. Vanaf eind november kan het bron- en contactonderzoek weer op een ‘normale’ manier plaatsvinden omdat het aantal besmettingen is gedaald. Het BCO-team wordt ondersteund door een landelijke pool BCO-ers.
V Actiecentrum communicatie
Het actiecentrum crisiscommunicatie informeert inwoners en ondernemers over de landelijke en regionale coronamaatregelen. Communicatiecollega’s beantwoorden vragen en houden een Q&A bij voor de communicatiemedewerkers en klantcontactcentra van onze zeventien gemeenten. Daarnaast ontwerpt het actiecentrum communicatiemiddelen en -campagnes om het gedrag van inwoners bij te sturen. Die campagnes bespreekt en deelt het actiecentrum met de communicatiecollega’s van onze gemeenten, zodat ook zij de campagnes delen. Na de persconferenties van minister-president Mark Rutte en minister Hugo de Jonge deelt het actiecentrum de landelijke communicatiemiddelen nog diezelfde avond via de eigen website, de social-mediakanalen en met de gemeenten. Ook de noodverordeningen die uit nieuwe maatregelen volgen maakt het actiecentrum bekend via de website en social-mediakanalen van de veiligheidsregio. Alle noodverordeningen, aanwijzingen, gebiedsverboden en veelgestelde vragen en antwoorden staan op de archiefpagina.
VI Onderwerpen uit het ROT
Het Regionaal Operationeel Team (ROT) kwam de afgelopen maanden wekelijks bij elkaar. Een aantal onderwerpen keerde regelmatig terug op de agenda. Onder meer over evenementen, risicosectoren met arbeidsmigranten, specifieke doelgroepen en mondkapjes werd veelvuldig gesproken en gediscussieerd. Ook adviseerde het ROT hierover aan het Regionaal Beleidsteam (RBT).
VII Kosten
Zoals ook vermeld in de tweede rapportage, heeft Minister de Jonge aangegeven dat met de compensatieregeling meerkosten coronacrisis de gemeenten, veiligheidsregio’s en GGD’en de kosten die gemaakt zijn als gevolg van de coronacrisis kunnen declareren. De veiligheidsregio heeft de kosten voor corona apart geregistreerd en voor het jaar 2020 worden de kosten voorlopig geraamd op ongeveer € 925.000. Tot op heden lijkt de raming van € 925.000 toereikend.