REGIONAAL RISICOPROFIEL
Categorie B
Binnen Categorie B van het risicoprofiel vallen de volgende incidenttypen:
- Overstroming
- Incident aardgastransportleiding
- Stralingsincident
- Luchtvaart
- Extreem geweld
Overstroming
Aan drie zijden omringd door water is Veiligheidsregio Noord-Holland Noord een bijzondere regio. Een overstroming kan plaatsvinden vanuit de Noordzee, Waddenzee, IJsselmeer/Markermeer of een dijkdoorbraak van een polder. De kans op een overstroming wordt mede beïnvloed door klimaatverandering, stijging van de zeespiegel en extreem weer (nat en droog). Welliswaar lokaler, maar ook meer voorkomend, kennen clusterbuien vergelijkbare kortdurende gevolgen.
Impact
Territoriale veiligheid: Voor lange tijd onbewoonbaar raken van een gebied, gevolgen ook ver buiten direct getroffen gebied merkbaar.
Fysieke veiligheid: Doden en gewonden, evacuaties, gebrek aan primaire levensbehoeftes.
Economische veiligheid: Economische schade, faillissementen.
Ecologische veiligheid: Ecologische schade, afhankelijk van de locatie.
Sociale en politieke stabiliteit: Keteneffecten uitval vitale infrastructuur, wegen onbegaanbaar. Maatschappelijke onrust.
Veiligheid van cultureel erfgoed: Culturele schade, afhankelijk van de locatie.
Voltooide maatregelen
- Interregionaal project ‘Wateroverlast en overstroming’
- Interregionale en internationale oefeningen
- Samenwerking in ‘Meerlaagsveiligheid’ (Dijk op orde, ruimtelijke inrichting, crisisbeheersing)
Voorbeelden
- Extreme regenbuien Noord-Holland Noord juni 2021
- Overstromingen Limburg 1993, 1995, 2021
- Dijkdoorbraak Wilnis 2003
- Watersnoodramp 1953
Incident aardgastransportleiding
Specifiek voor de regio zijn de vele kilometers hogedruk aardgastransportleidingen, ook van en naar het buitenland, en de inrichtingen die hiermee samen hangen. De NAM in Den Helder, de gasbehandel- en compressie-installaties van de Gasunie in Anna Paulowna en Wieringermeer en TAQA in Alkmaar en Bergen. Beschadiging van leidingen kan optreden tijdens werkzaamheden of door technisch falen. Afhankelijk van de situatie kan vrijkomend gas exploderen of ontstaat een fakkelbrand.
Impact
Territoriale veiligheid: Als schakel in de gasrotonde van Europa zijn internationale gevolgen mogelijk.
Fysieke veiligheid: Doden en gewonden, instortingen en secundaire branden in een gebied tot honderden meters. Oorverdovend lawaai.
Economische veiligheid: Economische schade, leveringsproblemen afhankelijk van de locatie
Ecologische veiligheid: Ecologische schade, afhankelijk van de locatie.
Sociale en politieke stabiliteit: Afhankelijk van de locatie keteneffecten. Maatschappelijke onrust.
Veiligheid van cultureel erfgoed: Culturele schade, afhankelijk van de locatie.
Voltooide maatregelen
- Rampbestrijdingsplannen Gasunie/ NAM/ TAQA
- Grootschalige oefeningen
Voorbeelden
- Dreigende gaslekkage Oosterblokker 2021
- Gaslekkage Callantsoog 2018
- Gaslekkage Alkmaar 2017
- Gasexplosie Gellingen (B) 2006
Stralingsincident
Op het terrein van het Onderzoekslocatie Petten (OLP) staat één reactor, de ‘Hoge Flux Reactor’ (HFR). De nieuw te bouwen reactor ‘Pallas’ vervangt in de toekomst de HFR. Op het Marineterrein in Den Helder kunnen onderzeeboten aanwezig zijn met een kernaandrijving. In geval van een ongeval in de kernreactor of tijdens het transport kunnen radioactieve stoffen vrijkomen.
Impact
Territoriale veiligheid: Door besmetting kan een gebied beperkt worden gebruikt.
Fysieke veiligheid: De kans op acute dodelijke slachtoffers is marginaal, wel kans op stralingsziekte en ontwikkeling kanker. Mogelijk krijgen mensen last van psychische klachten. Bij spontane evacuatie is er kans op ongevallen met slachtoffers.
Economische veiligheid: Leveringsproblemen isotopen, besmetting van landbouwgronden, impact op de toeristische sector.
Ecologische veiligheid: Besmetting van omliggende natuurgebieden.
Sociale en politieke stabiliteit: Afhankelijk van de locatie keteneffecten. Maatschappelijke onrust.
Veiligheid van cultureel erfgoed: -
Voltooide maatregelen
- Rampbestrijdingsplan OLP
- Predistributie Jodiumprofylaxe
Voorbeelden
- Kleine incidenten in het verleden: lekkage koelwater 2018, lekkage en verontreiniging 2012.
- Incidenten zoals in Fukushima en Tsjernobyl zijn van een totaal andere grootte.
Luchtvaartincident
In Noord-Holland Noord liggen twee luchthavens. Maritiem Vliegkamp De Kooy (MVKK, Den Helder Airport) en Texel International Airport. Daarnaast zijn er drie kleinschalige (zweef)vliegvelden (Wieringermeer, Slootdorp en Castricum). Tevens vinden veel vliegbewegingen plaats boven de regio.
Impact
Territoriale veiligheid: - Fysieke veiligheid: Doden en gewonden. Economische veiligheid: Stremming van de luchthaven. Ecologische veiligheid: Milieuvervuiling door brandstof en/of lading. Sociale en politieke stabiliteit: Politieke discussie over oorzaak, mogelijk vragen over incidentbestrijding. Veiligheid van cultureel erfgoed: -
Voltooide maatregelen
- Operationeel plan Luchtvaartincidenten 2021
- Tabletop oefening Texel Air Show 2018.
- Luchthavens De Kooy en Texel beschikken over een luchthavenbrandweer.
Voorbeelden
- Turkish Airlines 2009
- Dakota Waddenzee 1996
- Eindhoven 1996
Extreem geweld
Terrorisme, extremisme en radicalisering zijn thema’s die onder grote belangstelling staan, landelijk, maar ook regionaal. Bij het bestrijden van een aanslag maakt het niet uit of die aanslag vanuit een bepaalde ideologie is gepleegd of dat het geweld plaatsvindt vanuit een andere grondslag. Daarom wordt de term extreem geweld aangehouden. Het grote verschil met een ‘klassiek incident’ is het risico op een vervolgaanslag, de gevaarsetting en maatschappelijke impact. Mogelijke oorzaken of triggers zijn idealisme, economische situatie, inmenging van de Nederlandse overheid in buitenlandse ideologische brandhaarden, Lone wolf acties of aanslagen in andere landen.
Impact
Territoriale veiligheid: Bij oorzaken vanuit het buitenland. Fysieke veiligheid: Mogelijk meerdere tot velen doden en gewonden. Niet gewonden kunnen getraumatiseerd zijn. Economische veiligheid: Afhankelijke van de locatie, sluiting van openbare ruimte. Ecologische veiligheid: - Sociale en politieke stabiliteit: Maatschappelijke ontreddering en angst, veel media aandacht, zowel nationaal als internationaal. Afhankelijk van de achtergrond invloed op de politieke stabiliteit. Veiligheid van cultureel erfgoed: Cultureel erfgoed kan doelwit zijn van extreem geweld en/ of beschadigd raken.
Voltooide maatregelen
- Multiscenariokaart extreem geweld
- Terrorisme gevolgbestrijdingsoefeningen 2018
Voorbeelden
- Steekpartij en aanval kruisboog Almelo
- Schietpartij tram Utrecht 2019
- Steekpartij Amsterdam CS 2018
- Aanslag luchthaven van Zaventem (B) 2016
- Schietpartij Alphen aan den Rijn 2011