REGIONAAL RISICOPROFIEL
Categorie C
Binnen Categorie C van het risicoprofiel vallen de volgende incidenttypen:
- Brand gebouw verminderd zelfredzamen
- Natuurbrand
- Brand in dichte binnenstad
- Verkeersongeval met effecten
- Uitval digitale voorziening
- Dumping drugsafval
- Extreem weer
- Incident persoon met onbegrepen gedrag
- Cybercriminaliteit
- Verstoring openbare orde bij demonstraties
Brand gebouw verminderd zelfredzamen
Binnen de regio bevinden zich een groot aantal gebouwen waar niet of verminderd zelfredzame personen wonen. Dit kunnen gewone woongebouwen zijn of gebouwen bedoeld voor zorg. Gebouwen waar zorg verleend wordt moeten voldoen aan extra voorwaarden op het gebied van brandveiligheid, gewone woongebouwen niet. Adequate hulp staat onder druk doordat personeel vaak beperkt aanwezig is en rookverspreiding te verwachten is door het falen van voorzieningen.
Impact
Territoriale veiligheid: -
Fysieke veiligheid: Doden en gewonden
Economische veiligheid: Rook- en waterschade in het gebouw.
Ecologische veiligheid: -
Sociale en politieke stabiliteit: Opvang bewoners, maatschappelijke en bestuurlijke onrust.
Veiligheid van cultureel erfgoed: -
Voltooide maatregelen
- Controle en handhaving
- Brandveilig leven activiteiten
Voorbeelden
- Brand wooncomplex Den Helder 2021
- Brand Betsy Perk Hoorn 2020
- Brand ziekenhuis Den Helder 2017
- Brand zorgcentrum Hoorn 2017
Natuurbrand
De natuurgebieden langs de Noordzee zijn gevoelig voor grote bos- en duinbranden. Door droogte (klimaatverandering) neemt het risico toe. Langs de gehele kust zijn dorpen en recreatiegelegenheden gevestigd met kwetsbare objecten. De ervaring heeft geleerd dat de brandbestrijding en evacuatie moeizame en tijdrovende bezigheden zijn.
Impact
Territoriale veiligheid: -
Fysieke veiligheid: Ontruiming, gewonden
Economische veiligheid: Inkomstenderving recreatiebedrijven.
Ecologische veiligheid: Verlies bos- en heidegebied.
Sociale en politieke stabiliteit: maatschappelijke onrust bij brandstichting
Veiligheid van cultureel erfgoed: -
Voltooide maatregelen
- Herzien Operationeel plan Natuurbranden 2021
- Pilots met Drones
- Aanschaf natuurbrandbestrijdingsvoertuigen
- Waterputten geslagen
- Samenwerking met gebiedsbeheerders geïntensiveerd, gezamelijke thema oefening
Voorbeelden
- Veenbrand Drunense Peel 2020
- Brand Veluwe 2014
- Duinbranden rondom Bergen en Schoorl 2009, 2010 en 2011
Brand in dichte binnenstad
In oude binnensteden staan gebouwblokken dicht op elkaar en bevinden zich meerdere functies in een gebouw. Door leegstand veranderen de functies van de gebouwen. Bij aanpassingen worden panden echter zelden op hetzelfde veiligheidsniveau gebracht als nieuwbouw. Mogelijke oorzaken zijn menselijk handelen, technisch falen of weersomstandigheden. De omvang van een brand is afhankelijk van aanwezige brandbare materalen en het al dan niet werken van preventieve maatregelen.
Impact
Territoriale veiligheid: -
Fysieke veiligheid: Doden en gewonden.
Economische veiligheid: Sluiting van bedrijven.
Ecologische veiligheid: Vervuiling in de omgeving
Sociale en politieke stabiliteit: Maatschappelijke onrust en angst, verstoring van de openbare orde en veiligheid. Vragen over de vergunningverlening en handhaving bij het getroffen pand.
Veiligheid van cultureel erfgoed: Schade of vernietiging indien aanwezig binnen het effectgebied.
Voltooide maatregelen
- Aandachtspunt bij ruimtelijke ontwikkelingen vergunningverlening
- Basis brandweerzorg
Voorbeelden
- Brand historische binnenstad Enkhuizen 2020
- Stadsbrand Alkmaar 2015
Verkeersongeval met effecten
Binnen de regio liggen meerdere provinciale wegen en wegen langs water. Alcoholgebruik en te snel rijden zijn een landelijk gegeven. Ongevallen hebben hierdoor al snel ernstige gevolgen. Met name bij betrokkenheid van jongeren of buitenlandse werknemers ontstaat de behoefte aan coördinatie en communicatie. De impact op locale gemeenschappen kan eveneens groot zijn. Grote ongevallen buiten de regio, waarbij meerdere inwoners van de regio betrokken zijn (ramp op afstand) vraagt bijzondere inzet. Hulpdiensten zijn goed voorbereid op incidenten, deels is het incidenttype business as usual, echter de hoge frequentie van ongevallen rechtvaardigt opname in het risicoprofiel.
Impact
Territoriale veiligheid: -
Fysieke veiligheid: doden en gewonden
Economische veiligheid: -
Ecologische veiligheid: -
Sociale en politieke stabiliteit: Impact op een gemeenschap
Veiligheid van cultureel erfgoed: -
Voltooide maatregelen
- Opleiden en oefenen (mono-) disciplines
- Procedures (mono-) disciplines
Voorbeelden
- Vier personen overleden bij auto te water Obdam 2019
- Drie jongeren overleden ongeval Anna Paulowna 2018
- Hoogwerker van vrachtauto gevallen N9 2018
Uitval digitale voorziening
Nederland kent vele vitale voorzieningen, ICT is er daar één van. De afhankelijkheid van informatie via de ICT-voorzieningen biedt kansen, maar maakt onze samenleving tegelijkertijd ook kwetsbaar. Afhankelijk van de locatie kan uitval een verstorende of zelfs een ontwrichtende uitwerking hebben in de maatschappij, als ook in de fysieke omgeving. De continuïteit van de vitale voorzieningen heeft in Nederland hoge prioriteit. Op Rijksniveau wordt er alles aan gedaan om de vitale infrastructuur te beschermen tegen uitval. Toch kunnen allerlei oorzaken ervoor zorgen dat een vitale voorziening (lokaal) uitvalt. Dit incidenttype is tevens vaak een keteneffect van uitval elektriciteit, indien bedrijven geen noodvoorziening hebben. Daarnaast is er een overlap met het incidenttype Cybercriminaliteit, de opzet en hiermee ongrijpbaarheid van de laatste maakt deze echter wezelijk anders.
Impact
Territoriale veiligheid: -
Fysieke veiligheid: mogelijk gevolg van keteneffecten
Economische veiligheid: indien bedrijven getroffen worden
Ecologische veiligheid: Indien door storingen gevaarlijke stoffen vrij komen in de omgeving.
Sociale en politieke stabiliteit: mogelijk maatschappelijke onrust indien overheidssystemen uitvallen.
Veiligheid van cultureel erfgoed: -
Voltooide maatregelen
- Operationeel plan vitaal
Voorbeelden
- Storing KPN en uitval 112 2019
- Storing luchtverkeersleiding Schiphol 2018
- Veel voorbeelden als effect ransomware aanval.
Dumping drugsafval
Uit een rapport van de politie blijkt een toename in drugsafvaldumpingen en ontmanteling van illegale drugslaboratoria. Bij de vonst van drugsafval bestaat gevaar voor de omgeving en voor hulpverleners, daarnaast is er kans op maatschappelijke onrust. De samenstelling van gevonden stoffen is meestal onbekend en verpakkingen kunnen lek zijn. Bij de afhandeling van deze incidenten ligt een grote taak bij de politie.
Impact
Territoriale veiligheid: -
Fysieke veiligheid: gewonden
Economische veiligheid: -
Ecologische veiligheid: afhankelijk van de locatie en betrokken stof
Sociale en politieke stabiliteit: mogelijk maatschappelijke onrust
Veiligheid van cultureel erfgoed: -
Voltooide maatregelen
- Opleiden en oefenen (mono-) disciplines
- Procedures (mono-) disciplines
Voorbeelden
- Vaten chemisch afval in o.a. Alkmaar, Heerhugowaard en Heiloo 2021
- Drugslab Anna Paulowna 2020
Extreem weer
Extreme weeromstandigheden zijn beperkt te voorspellen en kunnen het maatschappelijk leven erg verstoren. De regio wordt grotendeels omringd door water, waardoor uitschieters in temperatuur worden gedempt. De kans op windhozen en ijzel is echter groter. Als gevolg van klimaatverandering neemt frequentie en vorm van extreem weer toe. De hitte en droogte periode in 2020 hebben ertoe geleid het scenario voor de beoordeling te wijzigen van 'Extreem winterweer' naar 'Hitte golf'.
Impact
Territoriale veiligheid: - Fysieke veiligheid: Tijdens extreme hitte of koude overlijden meer mensen, vooral onder de kwetsbare groepen van de bevolking. Economische veiligheid: Verloren gaan van oogst, problemen met bevoorrading en hierdoor tekorten. Ecologische veiligheid: Schade aan de natuur, verzilting. Sociale en politieke stabiliteit: Verstoring van het (openbaar) vervoer en problemen met de vitale infrastructuur, risico op verstoring zoetwatervoorziening. Veiligheid van cultureel erfgoed: Afhankelijk van het weertype en locatie, schade aan gebouwen en collecties.
Voltooide maatregelen
- Verschillende organisaties geven handelingsperspectief bij extreme weer.
- Stedenbouwkundig is meer aandacht voor klimaatomstandigheden.
- Operationeel plan 'Extreem weer' opgesteld.
Voorbeelden
- Extreme regenbuien Noord-Holland Noord juni 2021
- Hitte 2019, 2020
- Droogte 2018
- Sneeuwstorm 2015
Incident persoon met onbegrepen gedrag
Incidenten met personen met onbegrepen gedrag komen steeds meer voor in de regio. Als oorzaak wordt de veranderende maatschappij en tekort aan (geestelijke) gezondheidszorg genoemd. Hulpdiensten worden zich daarnaast steeds bewuster van mogelijke gevaarsetting, waardoor incidenten eerder multidisciplinair worden bestreden. Landelijk wordt de term 'persoon met verward gedrag' nog meestal gebruikt.
Impact
Territoriale veiligheid: - Fysieke veiligheid: gevaar voor de betrokken persoon en de omgeving indien gedreigd wordt met gasontploffing, brandstiching en/ of geweld. Economische veiligheid: - Ecologische veiligheid: - Sociale en politieke stabiliteit: mogelijk onrust in de omgeving Veiligheid van cultureel erfgoed: -
Voltooide maatregelen
- Planvorming en nieuwsbrief 'Personen met verward gedrag'
- GGZ Crisisdienst auto, Diligence
Voorbeelden
- Diverse incidenten met personen met onbegrepen gedrag in de regio
Cybercriminaliteit
Onder cybercriminaliteit wordt een opzettelijke verstoring of misbruik van een gedigitaliseerd proces verstaan. Onze afhankelijkheid van gedigitaliseerde processen en systemen is zo groot geworden dat verstoring, uitval of misbruik kan leiden tot maatschappij-ontwrichtende effecten.
Impact
Territoriale veiligheid: Cyber aanvallen zijn vaak te hereiden naar het buitenland. Aanvallen met grote impact kunnen gevolgen hebben voor internationale relaties. Fysieke veiligheid: Afhankelijk van de getroffen systemen, kan de gezondheid vanmensen in gevaar komen. Economische veiligheid: Zeer grote schade indien bedrijfactiveiteiten stil komen te liggen. Ecologische veiligheid: Schade indien door een aanval gevaarlijke stoffen in de omgeving vrij komen. Sociale en politieke stabiliteit: Onrust in de omgeving. Gevoel van kwetsbaarheid, ongrijpbaarheid en onzekerheid over gevolgen. Veiligheid van cultureel erfgoed: Indien de aanval deze instellingen treft.
Voltooide maatregelen
- Operationeel plan Vitaal
- Samenwerking NW4
- Thema binnen nieuw crisistypen
Voorbeelden
- Lege schappen bij AH na hackaanval bij toeleverancier 2021
- Cyberaanval gemeente Hof van Twente 2021
- Cyberaanval VNOG 2020
- Cyberaanval universiteit Maastricht 2019
Verstoring openbare orde bij demonstraties
Steeds meer demonstraties worden georganiseerd, men grijpt alles aan om tegen te demonstreren of om verandering af te dwingen. Demonstraties komen voor in allerlei vormen, van vreedzaam tot gewelddadig. Bij onaangekondigde demonstraties, tegendemonstraties of demonstraties met een agressieve sfeer kan dit leiden tot een verstoring van de openbare orde en maatschappelijke onrust.
Impact
Territoriale veiligheid: - Fysieke veiligheid: Indien demonstraties uitmonden in geweld kan dit slachtoffers tot gevolg hebben. Economische veiligheid: Indien schade veroorzaakt wordt aan bedrijven. Ecologische veiligheid: - Sociale en politieke stabiliteit: Onrust in de omgeving en mogelijk stellingname vanuit de politiek. Veiligheid van cultureel erfgoed: -
Voltooide maatregelen
- Informatiepositie politie
- Preparatie politie en ME
Voorbeelden
- Demonstratie defend Den Helder
- Veldslag protesten Eindhoven 2021
- Boerenprotest 2020