Uitgelichte onderwerpen
Een aantal onderwerpen is van groot belang geweest gedurende deze crisis. In deze sectie worden de onderwerpen uitgelicht en de belangrijkste ontwikkelingen en besluiten besproken die aan de orde waren.
I Noodverordening, aanwijzingsbesluiten, ontheffingen en toezicht & handhaving
De minister geeft de voorzitters van de veiligheidsregio een aanwijzing op grond van de Wet publieke gezondheid. In het Veiligheidsberaad wordt vervolgens een model-noodverordening vormgegeven en ter consultatie neergelegd bij de 25 veiligheidsregio’s. Nadat het model is vastgesteld kunnen de veiligheidsregio’s aan de hand van het model hun eigen noodverordening vaststellen waarbij aandacht is voor de lokale en regionale situatie. In de noodverordening is de mogelijkheid opgenomen voor de voorzitter om gebieden aan te wijzen als verboden gebied (een aanwijzingsbesluit) en ook kan hij ontheffingen en/of vrijstellingen verlenen van de verboden in de noodverordening.
II Wetgeving
Het coronavirus is een virus behorende tot groep A van de infectieziekten. Dit heeft tot gevolg dat de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de leiding heeft over de bestrijding van de pandemie en dat de voorzitter van de veiligheidsregio zorg dient te dragen voor die bestrijding hiervan. Sinds 13 maart 2020 zijn aan de voorzitters van de veiligheidsregio’s verschillende opdrachten (aanwijzingen) gegeven om in Nederland zoveel mogelijk een uniform beleid te hanteren op basis van de adviezen van het Outbreak Management Team (OMT). De voorzitters van de veiligheidsregio’s hebben ter uitvoering van deze opdrachten onder meer de noodverordeningen vastgesteld. De voorzitters van de veiligheidsregio waren hiertoe, als verantwoordelijke voor de crisisbestrijding binnen de veiligheidsregio, bij uitsluiting bevoegd.
III Onderwerpen uit het bestuurlijk CrisisROAZ Corona
In het Bestuurlijk crisis ROAZ corona zijn verschillende thema’s actueel geweest gedurende de afgelopen maanden. De nadruk heeft deels gelegen op de acute zaken, maar ook is men bezig geweest met de langere termijn.
IV Testbeleid en Bron- en contactonderzoek (BCO)
Teststraten Sinds juni hebben de GGD’en de opdracht om iedereen met klachten verdacht voor COVID-19 te testen en om grootschalig bron- en contactonderzoek te verrichten. In de periode 1 juni tot en met 30 november zijn door de GGD totaal 153.047 testen uitgevoerd. Sinds het begin van de uitbraak is GGD-HN opgeschaald volgens de landelijke richtlijn. De afgelopen maanden heeft GGD Hollands Noorden de testcapaciteit in de regio fors opgehoogd. Inmiddels zijn in Noord-Holland Noord zeven testlocaties operationeel. De totale capaciteit van deze teststraten is 4.150 per dag. Daarmee voldoet de GGD ruimschoots aan de landelijke richtlijn. Ook de personele bezetting is hierop gebaseerd. Na een piek in het najaar werd het eind november rustiger in de teststraten. Inwoners uit Noord-Holland Noord kunnen zich zonder noemenswaardige wachttijden laten testen. Ook de uitslagen zijn over het algemeen snel bekend. De GGD-teststraten zijn gevestigd in Alkmaar, Den Helder, Texel, Zwaag, Heerhugowaard-Noord, Opmeer en Bovenkarspel. In de regio zijn ook diverse commerciële teststraten gevestigd. Tegen betaling kunnen inwoners daar een test ondergaan. Deze teststraten zijn verplicht positieve testen te melden aan de GGD. Dit is geregeld in de Wet Publieke Gezondheid. Als de GGD een nieuwe aanbieder in beeld krijgt, wordt contact opgenomen om te informeren over de meldingsplicht en de landelijke kwaliteitseisen van VWS. De GGD heeft geen inspecterende functie richting de commerciële aanbieders. Dit wordt uitgevoerd door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Als de GGD medisch-inhoudelijke knelpunten signaleert, geven zij dit door aan IGJ. Bron- en contactonderzoek Met het bron- en contactonderzoek probeert GGD Hollands Noorden besmette personen zo snel mogelijk op te sporen. Doel daarbij is te voorkomen dat andere mensen worden besmet. Tijdens de piek in het aantal besmettingen dit najaar, was het voor het BCO-team niet altijd mogelijk uitgebreid bron- en contactonderzoek uit te voeren. Wel was er contact met alle besmette personen. Telefonisch werd onder meer uitgelegd hoe men het beste mensen met wie de besmette persoon contact had gehad, kon informeren. Vanaf eind november kan het bron- en contactonderzoek weer op een ‘normale’ manier plaatsvinden omdat het aantal besmettingen is gedaald. Het BCO-team wordt ondersteund door een landelijke pool BCO-ers.
V Actiecentrum communicatie
Het actiecentrum crisiscommunicatie informeert inwoners en ondernemers over de landelijke en regionale coronamaatregelen. Communicatiecollega’s beantwoorden vragen en houden daarvoor een Q&A bij op www.vrnhn.nl, de website van de veiligheidsregio. Daarnaast ontwerpt het actiecentrum communicatiemiddelen en -campagnes om het gedrag van inwoners bij te sturen. Die campagnes bespreekt en deelt het actiecentrum met de communicatiecollega’s van onze zeventien gemeenten, zodat ook zij de campagnes delen. Na de persconferenties van het Kabinet deelt het actiecentrum de landelijke communicatiemiddelen nog diezelfde avond via de eigen website en sociale mediakanalen. Ook de nieuwe noodverordeningen die uit nieuwe maatregelen volgen maakt het actiecentrum bekend via de website en sociale mediakanalen van de veiligheidsregio.
VI Onderwerpen uit het ROT
Het Regionaal Operationeel Team (ROT) kwam de afgelopen maanden wekelijks bij elkaar. Een aantal onderwerpen keerde regelmatig terug op de agenda. Onder meer over evenementen, risicosectoren met arbeidsmigranten, specifieke doelgroepen en mondkapjes werd veelvuldig gesproken en gediscussieerd. Ook adviseerde het ROT hierover aan het Regionaal Beleidsteam (RBT).
VII Bevolkingszorg
Het Expertteam Bevolkingszorg geeft sinds begin maart invulling aan de sectie bevolkingszorg als onderdeel van het ROT. De sectie staat onder leiding van een Algemeen Commandant Bevolkingszorg en bestaat verder uit één of meerdere Coördinatoren Acute Zorg en Herstelzorg en een Hoofd Informatievoorziening. De sectieleden hebben dagelijks contact met elkaar en er vindt wekelijks op een vast moment een sectie-overleg plaats. Voor een deel houdt de sectie zich bezig met reguliere bevolkingszorgprocessen, zoals opvang en verzorging, informatiemanagement, het informeren en adviseren van het ROT en de voorbereiding op de nafase. Zo is bijgedragen aan de ontwikkeling van (multi-)scenario’s, handelingsperspectieven voor handhaving en handelingsprotocollen voor het optreden bij reguliere incidenten in Coronatijd – waarvoor tijdelijk een Officier van Dienst Bevolkingszorg bij de sectie was aangesloten. Ook is samen met de GHOR een opvanglocatie voor zieke dak- en thuislozen ingericht. Daarnaast faciliteert de sectie de platformfunctie van de veiligheidsregio door het organiseren van wekelijks overleg tussen alle zeventien gemeenten. In het overleg worden de adviseurs openbare orde en veiligheid (AOV) geïnformeerd over nieuwe ontwikkelingen, maken zij regionale werkafspraken en delen zij ‘best practices’ met elkaar. Ook zijn gemeentelijke adviezen voor ROT en RBT voorbereid en vindt afstemming en advisering van de coördinerend gemeentesecretaris plaats. Hiertoe zijn enige tijd ook juristen en AOV’ers verbonden geweest aan de sectie bevolkingszorg. De sectie wordt ondersteund door medewerkers van de afdeling risico- en crisisbeheersing van de veiligheidsregio.
VIII Kosten
Minister de Jonge heeft aangegeven dat met de compensatieregeling meerkosten coronacrisis de gemeenten, veiligheidsregio’s en GGD’en de kosten die gemaakt zijn als gevolg van de coronacrisis kunnen declareren. De veiligheidsregio heeft de kosten voor corona apart geregistreerd en voor het jaar 2020 worden de kosten voorlopig geraamd op ongeveer € 925.000. Tot op heden lijkt de raming van €925.000 toereikend.